Religie in Indonesië

Religie is een belangrijk onderdeel van Indonesië en heeft een grote invloed op de politieke, culturele en economische samenleving. De belangrijkste religies in Indonesië zijn de Islam, het Christendom, het Hindoeïsme en het Boeddhisme. Ook zijn er een aantal kleinere religies bij bepaalde stammen en zijn er sommige gemeenschappen op bijvoorbeeld Java, Bali of Sumatra die speciale religieuze overtuigingen hebben.

Religies in Indonesië

Islam

Zo’n 90 procent van Indonesië is moslim. Er wordt aangenomen dat de Islam zich in de 12e eeuw vanaf Sumatra verspreidde over de hele Indonesische archipel. Met denkt dat de Moslimse handelaren de Islam met zich mee hebben gebracht bij de handel in etenswaren langs de kustlijn. Om deze reden wordt de Islam in Indonesië beschouwd als een handels-religie, in tegenstelling tot de traditionele Hindoe-Buddistische godsdienst die door de koningen en prinsen werd aangehouden.

Toen in de 14e eeuw de Islam het binnenland van Java bereikte begon het zich met snelheid te verspreiden en waren aan het einde van deze eeuw alle koninkrijken op Java moslim geworden. Het laatste Hindoe koninkrijk vluchtte naar Bali.

Vandaag de dag is de meeste fanatieke aanhang van de Indonesische moslims te vinden in Atjeh, de noordelijkste punt van Sumatra, waar de Islam in Indonesië is begonnen. Het zijn altijd felle vechters voor hun geloof geweest, waar de Nederlandse en Indonesische staat veel moeite mee heeft gehad. Atjeh heeft lange tijd een onafhankelijke islamitische staat willen zijn en heeft tegenwoordig een speciale status.

Verder naar het zuiden op Java, is de grootste islamitische organisatie de Nadhlatul Ulama, NU. Hun versie van de Islam is meer ontspannen en bouwt zowel voort op traditionele waarden als de islamitische geschriften.

De Islam speelde een belangrijke rol in de politiek tijdens het begin van het nationalisme van rond 1900. Een belangrijke beweging die in die tijd werd opgericht was de modernistische Muhammadiyah. De moderne school wilde de Islam zuiveren van de plaatselijke traditie ‘adat’ en terug brengen naar de oorspronkelijke bron van de Islam, de Koran en de Hadith of de Soennah. Ze wilden de Islamitische wereld ook moderniseren met ideeën uit de westerse wetenschap.

Muhammadiyah nam de taak op haar kleine schouders om te werken aan de modernisering, maar kreeg overal met veel weerstand te maken. Pas in 1925 erkende de chef van de Minangkabau op Sumatra dat de Muhammadiyah als organisatie groeide, echter toen was de organisatie als explosief gegroeid. In 1935 had het 250.000 leden.

Tijdens zowel Soekarno en Soeharto werd de vraag om een Islamitische Indonesische staat grondig onderworpen, ook al deden zich er van tijd tot tijd sommige uitbarstingen van geweld voor. Tegenwoordig is de situatie op zijn best instabiel te noemen. Tijdens de demonstraties van 1997 tot het aftreden van Soeharto is er veel geweld geweest, vooral tegen Chinezen, die zowel als een religieuze als economische bedreiging werden gezien. Ook is er veel algemene opstand tegen de erbarmelijke situatie waarin veel van de Indonesiërs vandaag de dag leven. De Islam zorgt dus nog steeds voor politieke onrust in Indonesië.

Christendom

Er zijn twee vormen van Christendom in Indonesië, de Protestantse en Katholieke. De Nederlandse bezetting is de voor de hand liggende reden voor de invoering van het Christendom in de Indonesische archipel, maar ook de Portugezen hadden een sterke invloed in Oost-Timor. Tijdens de overname van Soeharto in 1965, werd iedereen gedwongen om een religie aan te nemen. Deed je dit niet, dan werd je voor communist aangezien en werd je vermoord. Veel Chinezen werden daarom christen om het conflict tussen hen en de autochtone Indonesiërs nog meer te voeden. Er zijn een aantal christelijke enclaves in de Molukken en op Kalimantan. Ook het eiland Flores is overwegend christelijk.

Boeddhisme

Het boeddhisme heeft tegenwoordig weinig volgelingen meer in Indonesië en is vooral een Chinese religie de laatste eeuwen. Maar voor de komst van de Islam was het op zowel Sumatra als Java de voornaamste godsdienst. De Borobudur tempel is hiervan een voorbeeld.

Hindoeïsme

De meeste mensen op Bali houden zich aan het hindoeïstische geloof, alhoewel je dit niet kunt vergelijken met het Hindoeïsme in India. Op Bali wordt religie niet gescheiden van het dagelijkse leven, zoals bijvoorbeeld door kerken of moskeeën op andere plekken. De Balinese mensen leven hun religie elke dag en overal.